Εισήγηση του FORUM για τον προγραμματισμό του ΣΑΘ 2011-2012

·         Το επάγγελμα του αρχιτέκτονα στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης

Η κατοχύρωση των όρων άσκησης του επαγγέλματος του αρχιτέκτονα είναι αναγκαία περισσότερο από ποτέ, σήμερα μετά τις αλλαγές του θεσμικού πλαισίου εκπόνησης των μελετών και το άνοιγμα του «κλειστού» επαγγέλματος. Οι ρυθμίσεις αυτές απαιτούν εγρήγορση και διάλογο με όλους τους συναδέλφους και ανάληψη πρωτοβουλιών εκ μέρους του συλλόγου με σκοπό κοινές δράσεις με τον ΣΑΔΑΣ,  για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή τους, τουλάχιστον σε αυτή τη β΄ φάση της έκδοσης των Π. Διαταγμάτων. Επίσης απαιτείται συντονισμός με τον ΣΜΕΔΕΚΕΜ για τις επιχειρούμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο των μελετών του δημοσίου του Ν3316.

Η κατοχύρωση του διακριτού ρόλου του αρχιτέκτονα, όπως ισχύει παγκοσμίως και η προστασία των συνθηκών άσκησης του επαγγέλματος τίθεται και πάλι με έμφαση μέσα στο άκρως ανταγωνιστικό πεδίο που διαμορφώνουν οι συνθήκες της κρίσης.

Στο 11^ο Πανελλήνιο Συνέδριο του ΣΑΔΑΣ αναπτύχθηκε πολύπλευρα η νέα συνθήκη άσκησης του επαγγέλματος και διατυπώθηκαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα σε πολλά πεδία που αφορούν άμεσα και έμμεσα το «επάγγελμα αρχιτέκτων». Ωστόσο τα συμπεράσματα αυτά θα παραμείνουν κενό γράμμα αν δεν μετουσιωθούν σε δράσεις συγκεκριμένες και σε πρωτοβουλίες που θα ενεργοποιούν τις εξατομικευμένες και διασκορπισμένες δυνάμεις των νέων μηχανικών, καθώς και των άνεργων αυτοαπασχολούμενων συναδέλφων.

Πρόταση άμεσης προτεραιότητας: Πραγματοποίηση καταγραφής-απογραφής της υφιστάμενης επαγγελματικής κατάστασης των αρχιτεκτόνων, κατάσταση εργασίας-ημιαπασχόλησης – ή ανεργίας και σε ποια αντικείμενα.

Επόμενη πρόταση: Εκδήλωση δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων και πρόγραμμα δράσης για την αντιμετώπιση της ανεργίας.

·         Δράσεις για την προάσπιση του δημόσιου χώρου.

Ο δημόσιος χώρος σήμερα αποτελεί το προνομιακό πεδίο το ιδιωτικού αυτοκινήτου και αντιμετωπίζεται ως πεδίο άντλησης κέρδους από τους ιδιώτες-επιχειρηματίες της διασκέδασης. Οι δύο ενδεικτικές αυτές προτεραιότητες ιδιοποίησης του δημόσιου χώρου μαζί με την αποσπασματική του διαχείριση και έλλειψη ενιαίου σχεδιασμού δημιουργούν πολλά προβλήματα από τα οποία ενδεικτικά μόνο αναφέρονται:

- η κατάληψη και υπερεκμετάλλευση του δημόσιου χώρου,

- η έλλειψη σχεδιασμού και πρόβλεψης για τους πεζούς και τα ποδήλατα,

- η αδυναμία κίνησης μέσα στην πόλη ευπαθών ομάδων.

Από την άλλη πλευρά υπάρχουν συλλογικότητες πολιτών που λειτουργούν στην πόλη με δημιουργικότητα και δυναμισμό και κινητοποιούνται για την προάσπιση του δημόσιου χώρου.

Πρόταση άμεσης προτεραιότητας: Παρατηρητήριο στην ιστοσελίδα με καταγγελίες κακής χρήσης του δημόσιου χώρου, με σκίτσα και φωτογραφίες.

Επόμενη πρόταση: Πρόταση στο Δήμο Θεσσαλονίκης για πολλαπλούς, νεανικούς, αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς (αντίστοιχους του ΑθήναΧ4), με αντικείμενο: πολλαπλούς τρόπους παρεμβάσεων αξιοποίησης του ζωτικού δημόσιου χώρου.

·         Δράσεις για την ανάμειξη των νέων αρχιτεκτόνων στο σύγχρονο γίγνεσθαι της πόλης

Είναι γνωστή η υψηλή ανεργία στο χώρο των νέων αρχιτεκτόνων, καθώς και η τάση που διαμορφώνεται για μαζική μετανάστευση σε άλλες χώρες. Η ανάγκη καταγραφής που προτείνεται παραπάνω έχει στόχο να αποτυπώσει με ακρίβεια την κατάσταση ανεργίας, ημιαπασχόλησης ή και ετεροαπασχόλησης που σημειώνεται στο χώρο των νέων αρχιτεκτόνων, ώστε να τεθεί τεκμηριωμένα η πρόταση για άμεση εμπλοκή των νέων στο σύγχρονο τρόπο παραγωγής και σχεδιασμού του δομημένου και του φυσικού χώρου.

Είναι επίσης αναγκαίο να δημιουργηθεί μόνιμο βήμα για την παρουσίαση τόσο του θεωρητικού-ερευνητικού όσο  και του εφαρμοσμένου έργου νέων αρχιτεκτόνων. Oι νέοι αρχιτέκτονες αποτελούν έναν ευαίσθητο δείκτη στις επερχόμενες αλλαγές και οι προτάσεις τους αποτελούν ένα πολύπτυχο από διαφορετικές προσεγγίσεις απέναντι στα νέα δεδομένα.

Πρόταση άμεσης προτεραιότητας: Προς το Δήμο Θεσσαλονίκης για μικρούς νεανικούς, αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς ιδεών, με αντικείμενο: πολλαπλούς τρόπους αξιοποίησης δημοτικών χώρων, ελεύθερων δημόσιων χώρων, δημιουργίας ζωνών αστικού πρασίνου.

·         Δράσεις για την προβολή της αρχιτεκτονικής δημιουργίας

Είναι αναγκαίος ο προγραμματισμός και η πραγματοποίηση δράσεων, με στόχο την ενδυνάμωση της  ποιοτικής αρχιτεκτονικής δημιουργίας  μέσα από εκδηλώσεις  προβολής της αρχιτεκτονικής,  την παρουσίαση του έργου σημαντικών αρχιτεκτόνων και την πραγματοποίηση διαλέξεων - ομιλιών για σύγχρονα θέματα της αρχιτεκτονικής και του αστικού σχεδιασμού.  

Θεματικές ημερίδες και εκδηλώσεις που άπτονται σε θέματα επικαιρότητας

Το θεματικό εύρος των εκδηλώσεων θα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο δράσεις πειραματικού - πρωτοποριακού χαρακτήρα, όσο και εκδηλώσεις που συνδέονται με την υλοποίηση ενός έργου στο πλαίσιο της υφιστάμενης οικοδομικής πραγματικότητας.

Πρόταση άμεσης προτεραιότητας: Επανανεργοποίηση της συνεργασίας ΣΑΘ με τις επιτροπές αρχιτεκτονικών θεμάτων του ΤΕΕ με στόχο τη συνδιοργάνωση δράσεων προβολής της αρχιτεκτονικής δημιουργίας.

Επόμενη πρόταση: Ημέρα αρχιτεκτονικής περιήγησης. Υποβολή στο σύλλογο από οποιονδήποτε πολίτη, ή συνάδελφο επιθυμεί να προτείνει την επίσκεψη στο έργο του που παρουσιάζει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, πρότασης με μικρή περιγραφή και μερικές φωτογραφίες με σκοπό να καθιερωθεί μια φορά το χρόνο ημέρα αρχιτεκτονικής επίσκεψης σε οποιοδήποτε από τα προτεινόμενα κτίρια, καταστήματα, χώρους ή τόπους τα οποία θα είναι ανοικτά να τα επισκεφθεί όποιος το επιθυμεί.

·         Επανενεργοποίηση της επικοινωνίας με τα μέλη του συλλόγου

Η πολύχρονη διακοπή της έκδοσης του περιοδικού « Η Αρχιτεκτονική ως Τέχνη», δημιουργεί ένα μεγάλο χρονικό κενό που πιθανότατα δυσκολεύει την επανέκδοσή του. Η συνέχεια της έκδοσης του περιοδικού θα πρέπει να γίνει με προϋποθέσεις αντίστοιχης επιτυχίας προς αυτήν της εξάχρονης παρουσίας του (1999-2005)  που απέσπασε κριτικές αξιοπιστίας από την αρχιτεκτονική κοινότητα και συνεισέφερε στο σύγχρονο θεωρητικό και κοινωνικό διάλογο για την αρχιτεκτονική. Ωστόσο προτείνεται να γίνει μια νέα προσπάθεια με δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή βιογραφικών με στόχο τη συγκρότηση νέας συντακτικής επιτροπής μετά από αξιολόγηση.

Πρόταση άμεσης προτεραιότητας: Η άμεση ενεργοποίηση της ιστοσελίδας του Συλλόγου με τρόπο διαδραστικό για να ενεργοποιήσει την επικοινωνία του συλλόγου με τα μέλη του και τους φορείς της πόλης.

Επόμενη πρόταση: Ενοικίαση από το ΣΑΘ και λειτουργία μικρού χώρου στο κέντρο της πόλης, ή εναλλακτικά, πρόταση προς το Δήμο Θεσσαλονίκης για παραχώρηση χώρου στην παραλία για τη διεξαγωγή των συνεδριάσεων του ΔΣ, ώστε να γίνει δυνατή η παρακολούθηση και η συμμετοχή των συναδέλφων, με προοπτική να συμπεριλάβει και ένα μικρό εντευκτήριο αρχιτεκτόνων.

Εκ μέρους του Forum: Ολυμπία Χατζοπούλου