Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο του ΥΠΕΧΩΔΕ για τον τουρισμό, σύμφωνα με τις διακηρύξεις του αποτελεί εξειδίκευση των στόχων του Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού, στους κύριους στόχους του οποίου τονίζεται η αναγκαιότητα να ληφθούν υπόψιν α) η προώθηση της αειφόρου, ανάπτυξης, β) η κατοχύρωση της παραγωγικής και κοινωνικής συνοχής, γ) η διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς στο σύνολο του εθνικού χώρου.
Ωστόσο, με τις ειδικότερες διατάξεις του έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με τις ίδιες τις αρχές του Γενικού Πλαισίου, εισάγοντας μια αντιδιαμετρικά διαφορετική αντίληψη αυτήν της «βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος». Εισάγει για το σκοπό αυτό ένα «νέο προϊόν» τις ολοκληρωμένες τουριστικές υποδομές σταθερού παραθερισμού, που στην πραγματικότητα πρόκειται για επιδοτούμενες εγκαταστάσεις παραθεριστικής κατοικίας, μέσα σε οργανωμένα συγκροτήματα τουρισμού. Ωστόσο είναι γνωστό ότι το μοντέλο αυτό εφαρμόστηκε στις ακτές της Ισπανίας, με πολύ δυσμενείς συνέπειες και παρόλα αυτά αυτό είναι το μοντέλο που θέλει να ανταγωνιστεί η Ελλάδα.
Το σχέδιο επιχειρεί μια εκτενή κατηγοριοποίηση των τουριστικών περιοχών του εθνικού χώρου, την οποία στη συνέχεια διακηρύσσει ότι θα αξιοποιήσει κατάλληλα με εξειδικευμένη και στοχοποιημένη προστασία για κάθε μια από τις επί μέρους κατηγορίες.
Ωστόσο στη συνέχεια και ειδικότερα στο άρθρο 9 και σε πλήρη αντίθεση με όσα προηγουμένως επαγγέλλεται, προωθεί τις σύνθετες και ολοκληρωμένες τουριστικές υποδομές σταθερού παραθερισμού, σε όλη σχεδόν τη χώρα, δηλαδή τόσο σε αναπτυσσόμενες και ήδη ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των μητροπολιτικών περιοχών όσο και στον πεδινό ή ημιορεινό χώρο. Εξαιρούνται από τις ρυθμίσεις αυτές ο ορεινός χώρος, τα μικρά ακατοίκητα νησιά και όλες οι βραχονησίδες εκτός από 5 συγκεκριμένες.
- Με τις διατάξεις αυτές χωροθετεί τεράστιες τουριστικές εγκαταστάσεις στις εκτός σχεδίου περιοχές, ακόμα και σε περιοχές εκτός σχεδίου του Δικτύου NATURA, χωρίς μελέτη της φέρουσας ικανότητας κάθε νησιού και παράκτιας περιοχής και χωρίς αποκλεισμό της περαιτέρω ανάπτυξης στις ήδη κορεσμένες περιοχές.
- Εισάγει λαθραία την αύξηση της εκτός σχεδίου δόμησης, δίνοντας τους όρους δόμησης των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων, στην παραθεριστική κατοικία, η οποία μπορεί να ανέρχεται στο 50% της συνολικής εγκατάστασης, χωρίς ταυτόχρονα να είναι προϋπόθεση η ανέγερση του ξενοδοχείου! Ευνοούνται με αυτό τον τρόπο οι επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, με όριο αρτιότητας τα 150 στρ.
- Αυξάνεται η εκτός σχεδίου δόμηση στα 500μ γύρω από τα όρια οποιουδήποτε οικισμού, με αρτιότητα 2 στρ. αντί για 4 στρ. που ισχύει σήμερα και με σ.δ. 0.3 αντί για 0.05, για μέχρι 4 στρ, που ισχύει σήμερα για την παραθεριστική κατοικία.
- Διατηρείται το απαράδεκτα χαμηλό όριο των 50μ από τον αιγιαλό και αγνοείται η νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας που ορίζει ως ελάχιστη απόσταση τα 100μ.
- Επιτρέπει τη δόμηση των 5 ανώνυμων βραχονησίδων, με κίνδυνο να μετατραπούν σε ιδιωτικά νησιά.
Με τις διατάξεις αυτές εισάγεται η εργολαβική λογική, στην αξιοποίηση και εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου της χώρας, ο οποίος αντιμετωπίζεται σαν κοινό τουριστικό προϊόν.
Το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο του ΥΠΕΧΩΔΕ για τον τουρισμό, μας βρίσκει αντίθετους όπως και όλους τους αρμόδιους επιστημονικούς και τεχνικούς φορείς, καθώς και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και συντασσόμαστε με τους φορείς αυτούς για την απόσυρσή του. Προτείνουμε τον επαναπροσδιορισμό της φιλοσοφίας του με κριτήρια:
α)την θέσπιση όρων και περιορισμών με στόχο την περαιτέρω μείωση της εκτός σχεδίου δόμησης
β) την ανάδειξη του πλούσιου γεωμορφολογικού και πολιτιστικού τοπίου της χώρας μέσα από την βελτίωση και ανάδειξη υφιστάμενων, αξιόλογων υποδομών και όχι μέσα από διαρκή και γενικευμένη αύξηση και τουριστική μεγέθυνση των υποδομών.
γ) με επιλογές προσανατολισμένες σε ένα βιώσιμο περιβαλλοντικά μοντέλο ανάπτυξης με προτεραιότητα στην προστασία και την ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
δ)την προώθηση της αειφόρου και ισόρροπης ανάπτυξης κάθε περιοχής και ανάδειξη της ιδιαίτερης ταυτότητάς της.
ε) Την ενσωμάτωση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης και της ορθολογικής χωροταξικής οργάνωσης
Είναι σίγουρο ότι το παρόν ΕΠΧΣΤ δεν αποτελεί πλαίσιο ανάπτυξης πολιτικής για τον τουρισμό αλλά διαχειριστικό μοντέλο του παραγομένου προϊόντος και μάλιστα με συνολικά εσφαλμένη φιλοσοφία.
Οι εκπρόσωποι του forum Ολυμπία Χατζοπούλου
Βιβιάννα Μεταλληνού